Posts

Er zijn veel manieren waarop de inwoners van Luleå gebruik maken van het Arctische klimaat waarin zij leven. Schaatsen is onder andere een van de talloze manieren van voortbewegen over dit ijs. Iedere winter bevriest het water aan de zeezijde van de stad wel tot een meter dik. Je zou haast denken dat dit leidt tot grote uitdagingen voor de mensen die hier leven, maar in feite creëert het een indrukwekkende reeks aan mogelijkheden.

Eén van de innovatieve manieren met gebruik van de natuurlijke elementen is de ijsbaan uitgezet door de gemeente Luleå. Zodra het ijs dik genoeg is wordt er door ijsmeester Jan en zijn team een ijsbaan uitgezet die zowel door schaatsers als wandelaars wordt gebruikt.
iceroads5_lulea_GRichardsonOmgaan met de bevroren zee is een manier van leven.
De belangrijkste schaatsroute is die vanuit de noordelijke haven naar de zuidelijke haven. Daarnaast zijn er ook diverse routes en vertakking over de rivier naar de nabijgelegen woonwijken, dit met een totale lengte van 11 kilometer. Naast het schaatsen is het ook mogelijke om lekker uit te rusten en van de zon te genieten in één van de luwten langs de ijsbaan.
Het is inspirerend om te zien hoe natuurlijk de inwoners van Luleå zich op verschillende manieren voortbewegen over deze prachtige ijsbaan.
De bovenstaande foto’s zijn gemaakt op een willekeurige dag op de ijsbaan van Luleå, Photo: Graeme Richardson

 

Excentrieke mensen met unieke banen vind je over de hele wereld. Jan Blomkvist is ijsmeester van de ijsbaan in Lulea. Ieder winterseizoen is hij, samen met zijn team, verantwoordelijk voor een kilometers lange route op het zee-ijs voor de kust van de Zweedse stad Lulea. Een interview met een unieke en creatieve man, die praktisch omgaat met de natuurlijke elementen in een zoektocht naar zwart ijs.

The-Iceman-k
Duiker

Sinds 1984 werkt Jan voor de gemeente Lulea. ‘Ik ben begonnen als duiker hier bij de gemeente.’ Als duiker leerde Blomkvist duiken onder het ijs. ‘Door mijn expertise als duiker werd ik gevraagd om mee te helpen met het uitzetten van een paardenrenbaan op het ijs.’ Door de ervaring opgedaan als duiker weet Jan precies hoe het zee-ijs zich onder bepaalde situaties gedraagt. In 2003 koos de raad van de gemeente Lulea voor een vaste ijsbaan en werd hij aangesteld als ijsmeester.

Het zwarte ijs

In Lulea begint het opbouwen van de baan op het moment dat het ijs voor de kust een dikte van 10 cm heeft. Dan wordt de baan met meetstokken per voet gemarkeerd. Vanaf 15 cm kan de lichtste machine het ijs op en wordt de uitgezette route sneeuwvrij gemaakt. ‘We hebben drie verschillende ijsmachines’ aldus Blomkvist. De een-, drie- en zestonner die bij respectievelijk 15, 25 en 40 cm ijsdikte worden gebruikt. Op donderdag prepareert Blomkvist met zijn team de gehele baan voor het weekend en dagelijks of bij hevige sneeuwval wordt de baan gecontroleerd.
‘Het mooiste ijs is zwart ijs,’ volgens Jan. Dit is ijs zonder sneeuw, het beste ijs om op de schaatsen, maar ook het meest breekbare ijs, dat gemakkelijk scheurt.  Grijs ijs is ijs met meer sneeuw en is iets taaier, vooral bij dagen van dooi geeft dit ijs meer problemen. Jan en zijn team proberen zoveel mogelijk zwart ijs te behouden door de baan continu sneeuwvrij te houden.

Publiek

De ijsbaan van Lulea is vanaf januari tot april open voor het publiek en wordt gebruikt door jong en oud uit de stad en de provincie. Vanuit Stockholm en Gotenburg komen mensen hier schaatsen en onlangs was er nog een echtpaar uit Zwitserland. ‘Zelfs bij -27 graden en windstil wordt hier gewoon geschaatst,’ aldus Jan Blomkvist. Ook is hij zeer enthousiast over de geplande KPN Grandprix in februari. ‘We werken nauw samen met de organisatie en hebben veel zin de wedstrijdrijders en toerrijders te begroeten.’

IJsmeester Luleå
Gevaar

Gevaarlijke situaties heeft Jan ook mee gemaakt. 8 jaar geleden zakte hij met de machine door het ijs. ‘Het was mijn eigen fout, not a big deal.’ Gevaarlijke situaties ontstaan wanneer het noordelijke en het zuidelijke ijs elkaar ontmoeten aan het eind van de winter. Ook is hij per voet eens door het ijs gezakt, niet omdat het ijs te dun was, maar omdat Jan in een eerder gemaakt wak liep. Zelf doet Blomkvist daar erg nuchter over. ‘Zelfs als ik onder het ijs kom vind ik het niet eng. Ik weet wat ik moet doen en dan is het niet gevaarlijk, alleen koud.’ De baan die wij uitzetten is erg veilig en daar gebeuren nooit ongevallen. ‘Veiligheid staat natuurlijk voorop, we controleren de route dagelijks. Als het ijs sterk genoeg is voor zware machines, dan is het dat ook voor toerschaatsers.’

Sterrenstatus

Blomkvist is inmiddels gewend aan de nodige media aandacht.
‘Dit is al het tweede interview deze week. Gister nog was er een cameraploeg van de Zweedse televisie.’ Antwoordt de goedlachse Jan op de vraag of hij inmiddels al een bekende Zweed is: ‘ik ben geen bekende Zweed maar ik denk dat veel mensen uit de gemeenschap mij wel kennen.’
In de zomer mist Blomkvist het ijs niet. Dan zijn er genoeg andere onderhouds-werkzaamheden en vaart hij langs de stranden van de eilanden rond Lulea voor het nodige onderhoud. Rustig wachten op een nieuwe winter.
Jan Blomkvist Lulea IJsbaan

Bij Zweeds Lapland denk je al snel aan sneeuw, kou, ijs en natuur. Dat is dan ook precies wat Zweeds-Lapland in de wintermaanden zo aantrekkelijk maakt. Het ijzige klimaat, de natuur en de dieren die daarin voorkomen. Men noemt dit niet voor niks de laatste wildernis van Europa!

Het klimaat in Luleå is een subarctisch klimaat met sterke matigende invloeden van de zee. Hoewel het er erg koud kan worden scheelt het toch enkele graden met het binnenland van Noord-Zweden. Door het winterse weer is de Botnische golf bij Luleå een aantal maanden per jaar dichtgevroren. Tijdens deze maanden wordt er nabij de stad een mooi sneeuwvrij parcours aangelegd om te kunnen schaatsen en/of met de typisch Zweedse step-slee, wat in Zweden een Spark ( in filmpje te zien) heet, te kunnen genieten van de ijsvlakte.

Wildlife

Noord-Zweden is uniek en wellicht het laatste stukje wildernis! Ga je op pad in de natuur in Zweeds-Lapland dan kun je gerust echt groot wild tegenkomen. O.a. beren, rendieren, elanden, poolvossen, steenarenden en veelvraten hebben hun leefgebied hier. Houd hier dan ook rekening mee mocht u met de auto de omgeving gaan verkennen. Langs de weg is de kans aanwezig meerdere keren in een ‘’file’’ te komen staan vanwege overstekende rendieren. Het wordt dan ook extra aangeraden niet harder te rijden dan de aangegeven snelheid. Hier is natuurlijk ook helemaal geen reden toe in deze prachtige omgeving.
lulea-zweeds-lapland-rendier-catch-your-moment
Daarnaast staat Zweden in de sportvisserij ook bekend als de ‘’place to be’’. Zowel in de zomer als in de winter komen er vissers uit heel Europa naar Zweden voor een nieuwe vis ervaring. De methodes verschillen natuurlijk wel per seizoen. Zo kun je in de zomer mooi vanaf de kant vissen of met een bootje het meer verkennen. Snoeken groter dan een meter zijn hier eerder regelmaat dan uitzondering. Daarnaast vind je in de meren vind ook forel, zalm, baars, brasem en karper.
In de winter wordt er overigens een compleet andere tactiek ingezet, namelijk het ijsvissen. Een goede voorbereiding, goede kleding en materialen zijn hierbij zeer belangrijk. Wat dat betreft een mooie overeenkomst met de toertocht op de schaats!
lulea-ijsvissen-winter-activiteit