Daarnaast is er bij de eerste editie van Schaatsen Luleå wel een heel bijzondere bokaal te winnen en spreken wij met Ingmar Berga over de voorbereiding op de KPN Grand Prix in Luleå.
Naast het schaatsen een andere leuke winterse activiteit!
Een prachtige sami winkel in het centrum van Luleå. Ze interviewt de eigenaresse, draagt echte Sami kledij en proeft zelf hoe rendier smaakt!
Het Sami volk is van oorsprong een nomadisch volk dat het Noord- Europese Lapland bewoont. Rendieren waren zeer belangrijk voor het volk en zorgden voor voldoende melk, vlees en huiden. Daarnaast waren de rendieren ook belangrijk als trekdier voor de slede. Op dat moment hét vervoersmiddel van Noord-Europees Lapland. Een deel van het volk leefde traditioneel als nomaden en volgden hun rendierkudden in hun jaarlijkse voedseltrek. Het volk is ook wel te herkennen aan hun traditionele klederdracht.
Vandaag is het 100 jaar geleden dat de Sami voor de eerste keer hun grenzen overstaken om bijeen te komen in Trondheim, Noorwegen. Tijdens deze bijeenkomst in 1917 werd er gesproken over hun zorgen en problemen van de toekomst. Op deze manier kon het Sami volk samenwerken en een oplossing hiervoor vinden. Deze bijeenkomst was een zeer belangrijke ontwikkeling voor het Sami volk. Om deze reden is op 6 februari 1992 Sami National Day ontstaan bij het 15e congres in Helsinki. Sindsdien wordt deze belangrijke dag uit de geschiedenis van de Sami gevierd en herdacht.
Tegenwoordig lever er nog ongeveer 40.000 Sami in Noorwegen, 20.000 in Zweden en 7.000 in Finland. Vanaf de 17e eeuw is hun levenswijze wel sterk veranderd. Zo is er nog maar een klein percentage dat echt achter hun rendierkudden aan trekt. De meeste Sami hebben zich als visser, landbouwer of zelfstandig ondernemer gevestigd. De traditionele kleurige kleding van de Sami wordt meer en meer tot de folklore gerekend, evenals de traditionele muziek van de Sami, de zogenaamde joik.
Bronnen:
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Sami_National_Day
https://nl.wikipedia.org/wiki/Samen_(volk)
http://www.arcticinfo.eu/en/news/106-sami-national-day
Eén van de innovatieve manieren met gebruik van de natuurlijke elementen is de ijsbaan uitgezet door de gemeente Luleå. Zodra het ijs dik genoeg is wordt er door ijsmeester Jan en zijn team een ijsbaan uitgezet die zowel door schaatsers als wandelaars wordt gebruikt.
Omgaan met de bevroren zee is een manier van leven.
De belangrijkste schaatsroute is die vanuit de noordelijke haven naar de zuidelijke haven. Daarnaast zijn er ook diverse routes en vertakking over de rivier naar de nabijgelegen woonwijken, dit met een totale lengte van 11 kilometer. Naast het schaatsen is het ook mogelijke om lekker uit te rusten en van de zon te genieten in één van de luwten langs de ijsbaan.
Het is inspirerend om te zien hoe natuurlijk de inwoners van Luleå zich op verschillende manieren voortbewegen over deze prachtige ijsbaan.
De bovenstaande foto’s zijn gemaakt op een willekeurige dag op de ijsbaan van Luleå, Photo: Graeme Richardson
Of je nu een echte schaatsliefhebber bent, je het eerste voorzichtige ritje maakt op natuurijs of een bezoekje brengt aan de lokale ijsbaan: de winterse kou ligt op de loer of je krijgt het juist te warm door alle inspannende activiteiten. Hoe zorg je er nou voor dat je goed op temperatuur blijft, comfortabel op de ijzers staat en er ook nog stylisch uitziet?
Kies allereerst voor een goede outfit, zodat je de hele dag aangenaam voelt en zoveel mogelijk uren op het ijs kunt doorbrengen. Het merinoschaap – de laagjesexpert bij uitstek – kan ons hierbij uitstekend helpen. Merinoschapen behoren tot ’s werelds oudste schapenrassen. Ze leven in de zware omstandigheden van de Zuidelijke Alpen in Nieuw-Zeeland. Hun uitzonderlijke vacht beschermt ze tegen de vrieskou in de winter en tegen de gigantische hitte in de zomer. In de zomer is hun vacht dun, licht en ademend, zodat de schapen geen last hebben van temperaturen die er boven de 35 graden Celsius uitkomen.
’s Winters groeit er een extra laag wol over hun basisvacht, die ze beschermt tegen temperaturen van -20 graden Celsius. Oftewel: de perfecte laagjes. Wat voor hen werkt, werkt ook voor de mens. Dus gebruikt Icebreaker hun wol om er een natuurlijke outfit van te maken voor elke vorm van avontuur. Bescherm jezelf net als een merinoschaap dat doet en ga voor een uitrusting van drie lagen voor een constant aangename temperatuur: een basislaag van thermo-ondergoed, een isolerende fleece laag en een windwerende buitenlaag.
Op deze manier bereid je je optimaal voor op de kou. Dus bind je ijzers onder, handjes op de rug en gáán!
Via de Schaatsen Luleå facebook pagina kon je een onderkleding pakket van Icebreaker winnen! De onderkleding gemaakt van merino wol zorgt ervoor dat je het in ieder geval lekker warm hebt tijdens deze koude dagen. Winnares van deze actie is Loes Adegeest.
Gefeliciteerd met dit mooie onderkleding pakket!
Initiatiefnemer Bram Smallenbroek reageert verheugd op de komst van Annette Gerritsen. ‘’Samen met Dirk Koolwijk en ex-topsporters Renz Rotteveel en Annette Gerritsen hebben we nu een mooi team dat betrokken is bij dit prachtige evenement.‘’
Luleå is de hoofdstad van de noordelijkste provincie van Zweden. Gelegen vlak onder de poolcirkel, omgeven door meren en schiereilanden, is de havenstad een van de sfeervolste bestemmingen in noordelijk Scandinavië. De neogotische kathedraal, het Unesco-werelderfgoed Gammelstads kyrkstad en de natuurlijke omgeving van de Botnische Golf zijn een aantal van de hoogtepunten rond de stad.
En dan is er ijs. Heel veel ijs. Genoeg om de koude maanden te vullen met winterpret op sneeuwschoenen, een hondenslee, de sneeuwscooter of… een hovercraft. Luleå is de enige plek in Zweeds Lapland waar een tochtje met dit adrenaline-opwekkende zweefvoertuig mogelijk is. Het is dan ook meteen de uniekste manier om kennis te maken met de in ijs bedekte eilandengroep voor de kust van Zweden.
De route hangt af van de weers- en ijsomstandigheden, maar gaat over het algemeen langs het eiland Brändöskär. Hier kunnen de gasten uitstappen voor een wandeling naar de kapel op het eiland en over de ijslaag die ‘s winters de eilanden met elkaar verbindt – deze kan soms wel tien meter dik worden! Met wat geluk zijn er zeehonden of adelaars te zien. Ook kan je bijkomen van de intense trip met een lichte lunch en een warme kop thee of koffie, voordat de terugreis naar Luleå begint.
De tour duurt 2,5 uur en is beschikbaar in de wintermaanden, van december tot aan het begin van april. Alle benodigde kleding (laarzen, sokken, warme handschoenen, fleece-pak, helm en sneeuwpak) worden verzorgd door de organisatoren. Kijk hier of hier voor meer informatie voor een georganiseerde trip door Zweeds Lapland, inclusief hovercraft-tour! Ga voor meer informatie naar de officiële website van Zweeds Lapland en houd hun Facebook in de gaten.
Dit was een artikel op www.natgeotraveler.nl.
Foto’s: Graeme Richardson
In het midden van het kerkdorp Gammelstad net buiten Luleå vindt u Kaptensgården, een van de elf restaurants in de Witte Gids van Luleå. In een 17de-eeuwse hoeve bereidt eigenaar en chef-kok Johan Thingvall streekproducten terwijl de gasten toekijken. Tijdens het koken vertelt Johan zijn verhalen over de producten, oogst, vangst en de jacht uit de regio. Live cooking gaat hier niet alleen om de smaak en de geur maar ook over het delen van kennis en de herkomst van de ingrediënten en de lokale tradities.
Alle acht gangen worden bereid in het bijzijn van de gasten in het midden van de eetzaal. Live cooking betekent meer dan alleen eten, het opent de zintuigen en prikkelt de nieuwsgierigheid in een reis van bijzondere smaken en ingrediënten uit de regio.
“Omdat we voor kleinere groepen koken kunnen we ook vrijer werken op een manier die je niet zoveel meer ziet. We kunnen zeldzame ingrediënten gebruiken, die we zelf plukken, vangen en jagen of we gebruiken kleinschalige producten uit de uithoeken van onze regio” vertelt Johan Thingvall.
“Zweeds-Lapland is veel meer dan de kleine marene vis, bergbraambessen en rendieren. Wij fokken de Japanse kwartel in het dorp Yrttivara net buiten Gällivare, plukken de frambozen hier vlak om de hoek en de patrijzen uit Arjeplog heb ik zelf opgejaagd. Waarom zou je niet genieten van een bever worst, gemaakt van bever die we zelf in de Råneälven Valley hebben gevangen?”
De chef-koks Johan Thingvall en Evelina Hultgren Woronin bereiden de riddervis (Arctische Char) en verwijderen botten uit het vlees met een tang terwijl de gasten toekijken. De konfijtte vis vult de kamer met een heerlijke geur en wordt geserveerd met tuinkers, ingelegde komkommer en een garnituur van haar eigen huid, gezouten en gedroogd. De gangen volgen elkaar op in een aangenaam tempo waardoor er ruimte is voor beide proeven en een verhaal.
De kleine marene wordt geserveerd in een mooie kwartel eierschaal, samen met citroensap, rode ui en aioli op een aromatisch vogelnestje van houtsnippers. Van de dieprode filet van de patrijs bereiden Johan en Eveline een tartaar.
De ervaring en het eeuwenoude vakmanschap verscholen in de smaken en geuren binnen de muren van de hoeve. De gietijzeren pot die al vanaf het begin boven de openhaard heeft gehangen wordt door het keuken personeel naar de tafel gebracht.
De twee soorten rendieren zijn langzaam gaar gekookt met amandel aardappelen en gouden bieten en zijn mals genoeg om in uw mond te smelten.
Sommige van de groenten worden gekweekt in Smedsbyn net buiten Luleå, maar het menu verschuift met het seizoen want de verse, lokale groentes zijn seizoensgebonden.
“Een belangrijk deel van live cooking is het bewust worden dat hier voor het grootste deel van het jaar niets groeit. Zo begrijpt men beter wat voor impact de lokale omstandigheden hebben op onze keuken”
De lokale culinaire traditie houdt dus in om zeer zorgvuldig om te gaan met alle producten en ingrediënten uit de streek. Bijvoorbeeld wanneer de chef-koks een bouillon bereiden van vissenhoofden en een garnituur van gedroogde vissenhuid. Na de zes gangen van vlees, vis, groente en eieren komt er een verfrissende waterijsje op tafel gemaakt van, jawel, de duindoorn uit de bossen van Luleå.
Aan het einde van de avond wordt de maaltijd afgerond met een dessert van bosbramen ijs, overgoten met melkchocolade crème en meringue gemaakt van eieren van Orrbyn.
Live cooking in Kaptensgården is totaal niet pretentieus of kunstmatig, maar een eerlijke, natuurlijke en ontspannen manier van een ongeëvenaarde authentieke culinaire ervaring in Zweeds Lapland. Een zeer bijzondere ervaring vol verassingen in een restaurant waar u zich meteen thuis zult voelen.
Vertaald van: www.lulea.nu
Het klimaat in Luleå is een subarctisch klimaat met sterke matigende invloeden van de zee. Hoewel het er erg koud kan worden scheelt het toch enkele graden met het binnenland van Noord-Zweden. Door het winterse weer is de Botnische golf bij Luleå een aantal maanden per jaar dichtgevroren. Tijdens deze maanden wordt er nabij de stad een mooi sneeuwvrij parcours aangelegd om te kunnen schaatsen en/of met de typisch Zweedse step-slee, wat in Zweden een Spark ( in filmpje te zien) heet, te kunnen genieten van de ijsvlakte.
Noord-Zweden is uniek en wellicht het laatste stukje wildernis! Ga je op pad in de natuur in Zweeds-Lapland dan kun je gerust echt groot wild tegenkomen. O.a. beren, rendieren, elanden, poolvossen, steenarenden en veelvraten hebben hun leefgebied hier. Houd hier dan ook rekening mee mocht u met de auto de omgeving gaan verkennen. Langs de weg is de kans aanwezig meerdere keren in een ‘’file’’ te komen staan vanwege overstekende rendieren. Het wordt dan ook extra aangeraden niet harder te rijden dan de aangegeven snelheid. Hier is natuurlijk ook helemaal geen reden toe in deze prachtige omgeving.
Daarnaast staat Zweden in de sportvisserij ook bekend als de ‘’place to be’’. Zowel in de zomer als in de winter komen er vissers uit heel Europa naar Zweden voor een nieuwe vis ervaring. De methodes verschillen natuurlijk wel per seizoen. Zo kun je in de zomer mooi vanaf de kant vissen of met een bootje het meer verkennen. Snoeken groter dan een meter zijn hier eerder regelmaat dan uitzondering. Daarnaast vind je in de meren vind ook forel, zalm, baars, brasem en karper.
In de winter wordt er overigens een compleet andere tactiek ingezet, namelijk het ijsvissen. Een goede voorbereiding, goede kleding en materialen zijn hierbij zeer belangrijk. Wat dat betreft een mooie overeenkomst met de toertocht op de schaats!
