Posts

Met de hovercraft op de botnische golf – Luleå!

Een hovercraft klinkt als iets dat thuishoort in een sciencefictionfilm, of op z’n minst in een laboratorium van NASA. In Zweden kan echter iedereen een ritje maken op dit tot de verbeelding sprekende voertuig!

Luleå is de hoofdstad van de noordelijkste provincie van Zweden. Gelegen vlak onder de poolcirkel, omgeven door meren en schiereilanden, is de havenstad een van de sfeervolste bestemmingen in noordelijk Scandinavië. De neogotische kathedraal, het Unesco-werelderfgoed Gammelstads kyrkstad en de natuurlijke omgeving van de Botnische Golf zijn een aantal van de hoogtepunten rond de stad.
adrenaline-tip-tocht-met-een-hovercraft-in-zweden-1
En dan is er ijs. Heel veel ijs. Genoeg om de koude maanden te vullen met winterpret op sneeuwschoenen, een hondenslee, de sneeuwscooter of… een hovercraft. Luleå is de enige plek in Zweeds Lapland waar een tochtje met dit adrenaline-opwekkende zweefvoertuig mogelijk is. Het is dan ook meteen de uniekste manier om kennis te maken met de in ijs bedekte eilandengroep voor de kust van Zweden.
De route hangt af van de weers- en ijsomstandigheden, maar gaat over het algemeen langs het eiland Brändöskär. Hier kunnen de gasten uitstappen voor een wandeling naar de kapel op het eiland en over de ijslaag die ‘s winters de eilanden met elkaar verbindt – deze kan soms wel tien meter dik worden! Met wat geluk zijn er zeehonden of adelaars te zien. Ook kan je bijkomen van de intense trip met een lichte lunch en een warme kop thee of koffie, voordat de terugreis naar Luleå begint.

De tour duurt 2,5 uur en is beschikbaar in de wintermaanden, van december tot aan het begin van april. Alle benodigde kleding (laarzen, sokken, warme handschoenen, fleece-pak, helm en sneeuwpak) worden verzorgd door de organisatoren. Kijk hier of hier voor meer informatie voor een georganiseerde trip door Zweeds Lapland, inclusief hovercraft-tour! Ga voor meer informatie naar de officiële website van Zweeds Lapland en houd hun Facebook in de gaten.
Dit was een artikel op www.natgeotraveler.nl.
Foto’s: Graeme Richardson
 

/0 Comments/by

Culinair Luleå – Live Cooking in de Kaptensgården – Gammelstad

Vanaf het eerste moment dat u de Kaptensgården binnen gaat zal het gevoel ontstaan dat u niet zomaar een restaurant bent binnen gelopen. In deze 17de-eeuwse hoeve waar de geur van brandend hout in de open haard u meeneemt terug naar de middeleeuwen. In het midden van de eetzaal staat het aanrecht waar straks een acht gangen menu zal worden bereid voor de gasten. Kaptensgården live cooking is een buitengewoon concept van Live Cooking, echt even iets heel anders.

In het midden van het kerkdorp Gammelstad net buiten Luleå vindt u Kaptensgården, een van de elf restaurants in de Witte Gids van Luleå. In een 17de-eeuwse hoeve bereidt eigenaar en chef-kok Johan Thingvall streekproducten terwijl de gasten toekijken. Tijdens het koken vertelt Johan zijn verhalen over de producten, oogst, vangst en de jacht uit de regio. Live cooking gaat hier niet alleen om de smaak en de geur maar ook over het delen van kennis en de herkomst van de ingrediënten en de lokale tradities.

fredrik_broman-Kaptensgården

Onverwachte smaken

Alle acht gangen worden bereid in het bijzijn van de gasten in het midden van de eetzaal. Live cooking betekent meer dan alleen eten, het opent de zintuigen en prikkelt de nieuwsgierigheid in een reis van bijzondere smaken en ingrediënten uit de regio.
“Omdat we voor kleinere groepen koken kunnen we ook vrijer werken op een manier die je niet zoveel meer ziet. We kunnen zeldzame ingrediënten gebruiken, die we zelf plukken, vangen en jagen of we gebruiken kleinschalige producten uit de uithoeken van onze regio” vertelt Johan Thingvall.
“Zweeds-Lapland is veel meer dan de kleine marene vis, bergbraambessen en rendieren. Wij fokken de Japanse kwartel in het dorp Yrttivara net buiten Gällivare, plukken de frambozen hier vlak om de hoek en de patrijzen uit Arjeplog heb ik zelf opgejaagd. Waarom zou je niet genieten van een bever worst, gemaakt van bever die we zelf in de Råneälven Valley hebben gevangen?”
De chef-koks Johan Thingvall en Evelina Hultgren Woronin bereiden de riddervis (Arctische Char) en verwijderen botten uit het vlees met een tang terwijl de gasten toekijken. De konfijtte vis vult de kamer met een heerlijke geur en wordt geserveerd met tuinkers, ingelegde komkommer en een garnituur van haar eigen huid, gezouten en gedroogd. De gangen volgen elkaar op in een aangenaam tempo waardoor er ruimte is voor beide proeven en een verhaal.
De kleine marene wordt geserveerd in een mooie kwartel eierschaal, samen met citroensap, rode ui en aioli op een aromatisch vogelnestje van houtsnippers. Van de dieprode filet van de patrijs bereiden Johan en Eveline een tartaar.
_Gammelstad_fredrik_broman
De ervaring en het eeuwenoude vakmanschap verscholen in de smaken en geuren binnen de muren van de hoeve. De gietijzeren pot die al vanaf het begin boven de openhaard heeft gehangen wordt door het keuken personeel naar de tafel gebracht.
De twee soorten rendieren zijn langzaam gaar gekookt met amandel aardappelen en gouden bieten en zijn mals genoeg om in uw mond te smelten.
Sommige van de groenten worden gekweekt in Smedsbyn net buiten Luleå, maar het menu verschuift met het seizoen want de verse, lokale groentes zijn seizoensgebonden.
“Een belangrijk deel van live cooking is het bewust worden dat hier voor het grootste deel van het jaar niets groeit. Zo begrijpt men beter wat voor impact de lokale omstandigheden hebben op onze keuken”
De lokale culinaire traditie houdt dus in om zeer zorgvuldig om te gaan met alle producten en ingrediënten uit de streek. Bijvoorbeeld wanneer de chef-koks een bouillon bereiden van vissenhoofden en een garnituur van gedroogde vissenhuid. Na de zes gangen van vlees, vis, groente en eieren komt er een verfrissende waterijsje op tafel gemaakt van, jawel, de duindoorn uit de bossen van Luleå.
_93A9847_fredrik_broman_Gammelstad
Aan het einde van de avond wordt de maaltijd afgerond met een dessert van  bosbramen ijs, overgoten met melkchocolade crème en meringue gemaakt van eieren van Orrbyn.

Zo natuurlijk mogelijk

Live cooking in Kaptensgården is totaal niet pretentieus of kunstmatig, maar een eerlijke, natuurlijke en ontspannen manier van een ongeëvenaarde authentieke culinaire ervaring in Zweeds Lapland. Een zeer bijzondere ervaring vol verassingen in een restaurant waar u zich meteen thuis zult voelen.
Vertaald van: www.lulea.nu

/0 Comments/by

Het noorderlicht: een uniek natuurverschijnsel

Als je de website en social media van Schaatsen Luleå volgt dan heb je vast al een aantal foto’s met het noorderlicht voorbij zien komen. Een aantal keer per jaar komt dit unieke natuurverschijnsel voor bij de Zweedse stad Luleå. Het noorderlicht is prachtig om te zien, maar wat is het nu eigenlijk?

Het noorderlicht (aurora borealis) is een lichtverschijnsel in de aardatmosfeer dat alleen bij duisternis gezien kan worden. Dit natuurverschijnsel is vooral ’s winters zichtbaar op de hoge geografische breedtes. Het zien van het noorderlicht is een kwestie van de juiste locatie, omstandigheden en geluk.

Hoe ontstaat het noorderlicht?

Wanneer er uitbarstingen op de zon plaatsvinden, worden geladen deeltjes richting de aarde geslingerd. Deze deeltjes komen vervolgens in aanraking met de gassen in de dampkring wat een reactie veroorzaakt. Deze reactie zien wij in de vorm van groene golven in de lucht. Het kan ook zijn dat het licht rood, paars, blauw of een combinatie van deze kleuren is. Het noorderlicht kan bestaan uit verschillende vormen en bewegingen en het kan enkele minuten tot een paar uur te zien zijn. Er wordt ook wel gezegd dat het noorderlicht de mooiste lichtshow op aarde is!

Een aantal feiten over het noorderlicht

Northern-lights-facts

Schaatsen bij noorderlicht

Tijdens de ‘’schaatsweek’’ rondom 21 & 22 februari bij de Zweedse stad Luleå kan het zomaar zijn dat het noorderlicht te zien is. Wat is er nou mooier dan ‘s avonds de schaatsen onder te binden en tegelijk genieten van het zee-ijs en het noorderlicht? Dit kan overigens ook unieke beelden opleveren. Bekijk hieronder het filmpje van een nachtelijke schaatservaring in Zweeds Lapland in combinatie met het noorderlicht!

/0 Comments/by

Luleå een rijzende stad aan de horizon

Als schaatser is cultuur van secundair belang, alles draait tenslotte om de sport! Toch is het leuk om tussen neus en lippen door iets te leren van de omgeving waar jij straks mag schaatsen.

Luleå is een rijzende stad in de meest letterlijke zin van het woord. De aardbodem in en om Lulea stijgt iedere eeuw ruim een halve meter. Dit komt door een verschijnsel genaamd postglaciale opheffing.
In de laatste ijstijd lag er een zware ijsmassa op de Scandinavische landen. Deze laag drukte feitelijk de aardkorst naar beneden. In de omgeving van Luleå was deze ijslaag wel tot zo’n 2 kilometer dikte. Al hoewel het einde van deze periode al zo’n 10.000 jaar geleden was stijgt de aardkorst hier nog steeds.
Door deze bodembeweging lag het huidige Luleå niet altijd op dezelfde locatie waar het is vandaag de dag.
De oude stad ‘Gammelstad’ is sinds 1996 UNESCO wereld erfgoed. Hier vind je de grootse stenen kerk uit de middeleeuwen van noord Zweden. Het is ook het best bewaard gebleven voorbeeld van een ‘kerkdorp’, een uniek soort dorp dat vroeger overal te vinden was in Noord-Scandinavië. Er zijn meer dan 400 rood gekleurde houten huizen dicht op elkaar gebouwd rond de kerk en deze werden alleen gebruikt op zondagen en tijdens religieuze feesten. Ze herbergde mensen uit het omringde gebied die niet naar huis konden op dezelfde dag door de afstand of door moeilijke reisomstandigheden.

Een bezoek aan Gammelstad geeft een prachtige indruk van een historische kerkgemeenschap. De beste manier om de stad te beleven is om gebruik te maken van een wandeltour met gids. Tijdens de tour bezoek je o.a. de oude kerk en krijg je een goede indruk hoe mensen hier vroeger leefden.
gammelstad-unesco-werelderfgoed
Vanaf de achttiende eeuw groeide Luleå exponentieel door de vondst van ijzererts in de gebieden rond Kiruna en Gällivare.  Mede daardoor  ontwikkelde de haven van Luleå zich in hoog tempo tot de grootste overslag haven van Zweden. Tegenwoordig is Luleå de motor achter de economische ontwikkeling van Noord Zweden. De eerste technische universiteit van Zweden is hier gevestigd en een leuk feit is dat het enige Europese datacenter van Facebook buiten Amerika,  sinds 2013 in Luleå staat.
Vandaag de dag telt Luleå zo’n 75000 inwoners en is het de hoofdstad van de provincie Norrbotten. Het is een aangename, levendige  stad te midden van een prachtige natuur. Een plek van lange zomerdagen en subarctische winters.
Via BBI-Travel kunt u in combinatie met uw reis een rondleiding aanvragen door Gammelstad (vraag wel even naar de voorwaarden). Klik hier om uw reis te boeken.

/0 Comments/by

Luleå verwelkomt marathonpeloton

Het marathonpeloton krijgt deze winter een nieuwe buitenlandse bestemming voor de wedstrijden in de KPN Grand Prix. Naast de races op de Weissensee en in Falun is nu ook definitief een andere noordelijke bestemming opgenomen in de kalender: het Zweedse plaatsje Luleå. Daarmee gaat meteen de wens van oud-schaatser Bram Smallenbroek in vervulling.

Bram Smallenbroek kennen we nog wel als de Nederlandse schaatser die jarenlang op een Oostenrijks paspoort in internationale wedstrijden uitkwam voor het alpenland. Inmiddels is de 29-jarige Smallenbroek gestopt en houdt hij zich bezig met andere zaken. Maar het schaatsen blijft wel trekken.
Zo werkte Smallenbroek mee aan filmpjes voor schaatsen.nl en daarbij belandde hij in Luleå. Wat hij daar zag, beviel hem wel. ’’Die locatie was geweldig, perfect voor de marathonsport. Ik zag het echt helemaal voor me om daar een wedstrijd te houden. Ik heb contacten gelegd met mensen van het toerismebureau en van de gemeente, en iedereen was enthousiast.’’
Terug in Holland sprak Smallenbroek er ook toevallig over met Willem Hut, de disciplinemanager van het marathonschaatsen. ’’Ik heb hem verteld wat ik voor ogen had en hoe we dat konden realiseren. Ook Willem Hut zag dat zitten, en daarna zijn we verder gegaan.’’
Smallenbroek pendelde tussen de meest noordelijke provincie van Zweden en Nederland, sprak veel mensen, pleegde overleg en bedreef politiek. Uiteindelijk kreeg hij een aantal partijen samen. ’’Ook de burgemeester van Luleå, Niklas Nordström. Hij is heel nauw betrokken. Een enthousiaste man, die ook nog eens erg van schaatsen houdt. De gemeente Luleå zit midden in de omslag van industrie naar toerisme en daar past dit uitstekend in. Die uitstraling naar Nederland vinden ze prachtig.’’

Noorderlicht

Het stadje zelf heeft veel te bieden en Smallenbroek kan ook prima uitleggen waarom hij juist daar graag een marathon organiseerde. ’’Als oud-schaatser weet ik wel een beetje wat wordt gewaardeerd. Schaatsers vinden het leuk om kort bij een grote stad te zitten, in plaats van zoals zo vaak ergens aan een meer op een kwartier rijden van de bewoonde wereld. Nou, dat is hier het geval. Je loopt in drie minuten van het hotel naar de ijsbaan. Verder is Luleå echt een leuke stad met veel restaurants, winkels, koffiehuisjes en met tien tot vijftien hotels ook voldoende accommodatie. En met een klein beetje geluk kunnen de schaatsers ook nog het noorderlicht zien.’’
Luleå – spreek uit Loe-lee-o – dus, in het hoge noorden van Zweden. De stad met ongeveer 75.000 inwoners ligt helemaal aan de bovenkant van de Botnische Golf, enkele tientallen kilometers verwijderd van de poolcirkel. Er heerst een subarctisch klimaat, en het kan er dus koud zijn. Maar prachtig is het zeker. Het ruige noorden van Zweden is een oase voor de natuurliefhebber, met z’n uitgestrekte wouden waar grote kuddes rendieren rondtrekken.
Ooit was er sprake van dat de kleine buurman Piteå een marathon zou krijgen. De toenmalige marathoncoördinator Teun Breedijk bezocht die locatie in gezelschap van sectielid Henk Portengen. De ijsvlakte die ze aantroffen werd door ijsmeester Bo Sandström in een mum van tijd omgetoverd tot een spiegelende ijsvloer, maar van een race in Piteå is het nooit gekomen. Nu dus wel in Luleå.

Anderhalve meter ijs

Daar wordt op woensdag 22 februari de derde wedstrijd van de KPN Grand Prix gereden voor heren en dames op een parkoers dat over de boorden van de Botnische Golf voert. De daaropvolgende zaterdag en zondag wordt er gekoerst in het pakweg achthonderd kilometer zuidelijker gelegen Falun.
Smallenbroek is blij en trots. ’’Ik vind dit een prachtig project. Vrijwel alles is nu ook geregeld. Het enige waar ik me nu nog druk over maak, is het ijs. Het is twintig jaar geleden dat ze een mindere winter hadden, maar doorgaans ligt er in februari anderhalve meter ijs. Dat moet dus goed komen. En met de prachtige machines die ze in Luleå hebben, kunnen ze een goede ijsvloer neerleggen. Ik vind het mooi dat we daar straks heen gaan, vind het ook mooi dat Willem Hut het heeft aangedurfd. Maar ik ben er ook van overtuigd dat we in Luleå geweldige reclame voor de schaatssport gaan maken. En daar gaat het mij uiteindelijk om.’’
Door Eric Korver – www.schaatsen.nl

/0 Comments/by